W Muzeum Powstania Warszawskiego rusza punkt kontaktowy, w którym zbierane będą świadectwa o osobach poległych, zmarłych lub zaginionych w Powstaniu. Zostaną wykorzystane do utworzenia Ściany Pamięci, która będzie elementem Cmentarza Powstańców Warszawy.
Informacje o osobach można przekazać za pośrednictwem specjalnej ankiety dostępnej na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego: www.1944.pl. Wypełniony dokument można: wysłać na adres e-mail: apawelec@1944.pl, biuro@1944.pl, wypełnić osobiście w Muzeum Powstania Warszawskiego (pokój kombatanta, p. I, pok. 105) albo przekazać telefonicznie (nr 22 539 79 36) lub faksem (nr 22 539 79 24).
Od 2011 roku trwa remont Cmentarza Powstańców Warszawy na Woli. Do tej pory ze środków wojewody mazowieckiego odnowiono 37 kwater w głównej części cmentarza, a wykonanie kolejnych 12 zaplanowane jest na II kwartał 2014 roku. Płyty nagrobne z piaskowca wymieniane są na granitowe, a dane poległych aktualizowane. Na nowych płytach zamieszczono symbolikę powstańczą.
Wymiana wszystkich 52 nagrobków powinna zakończyć się w 2014 roku, przed 70. rocznicą Powstania Warszawskiego. Wojewoda mazowiecki sfinansuje również remont otoczenia pomnika Polegli Niepokonani usytuowanego na kurhanie z prochami około 50 tys. mieszkańców Warszawy, którzy zginęli w Powstaniu. Wybudowane zostaną także nowe schody i alejki. Przed kurhanem – masowym grobem zostanie ustawiona dodatkowa tablica epitafijna. Koszt prac to około 2,2 mln zł.
Cmentarz Powstańców Warszawy, założony w 1945 r., jest największym cmentarzem wojennym Warszawy. Spoczywa na nim ponad 104 tys. przede wszystkim uczestników Powstania Warszawskiego, ofiar cywilnych oraz żołnierzy poległych w okresie II wojny światowej. Renowację Cmentarza Powstańców Warszawy na Woli objął honorowym patronatem Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Nekropolia znajduje się pod opieką wojewody mazowieckiego zgodnie z Ustawą o grobach i cmentarzach wojennych.
Komentarz:
Michał Szczerba, prezes Towarzystwa Przyjaciół Woli
Cmentarz Powstańców Warszawy na Woli jest nekropolią niepowtarzalnego rodzaju, największą tego rodzaju w Europie. Spoczywają na niej szczątki i prochy ponad 104 tys. osób poległych, zamordowanych i spalonych przez Niemców w czasie Powstania Warszawskiego – żołnierzy i ludności cywilnej – ekshumowanych z ulic Warszawy po zakończeniu II wojny światowej.
Na wniosek Komitetu ds. Cmentarza Powstańców Warszawy i Towarzystwa Przyjaciół Woli, Prezydent RP Bronisław Komorowski objął honorowy patronat nad rewitalizacją Cmentarza Powstańców Warszawy na Woli, który w opinii Prezydenta „stanie się jedną z najważniejszych nekropolii, nie tylko stolicy ale i Polski”, a „podniesieni rangi Cmentarza będzie hołdem dla ofiar niemieckich zbrodni i świadectwem pamięci potomnych – pamięci, która broni przed nienawiścią i uczy szacunku dla patriotyzmu i cierpienia”.
Komitetowi i Towarzystwu zależy na upamiętnieniu ofiar cywilnych (upamiętnienie samego zrywu powstańczego zostało zrealizowane w Muzeum Powstania Warszawskiego, gdzie znajduje się ściana pamięci z nazwiskami żołnierzy – powstańców). Zostały jednak dotychczas bezimienne ofiary cywilne, o których trzeba pamiętać, a których męczeństwo i ich nazwiska należy przywrócić w świadomości społecznej.
Ważne zatem jest gromadzenie w sposób zintegrowany ich nazwisk, znajdujących się w obecnie różnych rejestrach: PCK, księdze cmentarnej, archiwach i licznych świadectwach warszawskich rodzin. To mogłoby być docelowo zadanie Centrum Pamięci, które może powstać kiedyś przy Cmentarzu. Dlatego ważne jest rozpisanie przez Urząd m.st. Warszawy konkursu na urządzenie otoczenia cmentarza wojennego, które stanowi obecnie Park im. Powstańców Warszawy. Potrzebna jest jego rewaloryzacja, jako uzupełnienie założenia, które nie zostało zrealizowane. Warto, żeby tam powstała ściana pamięci z nazwiskami ofiar cywilnych i informacyjno-edukacyjne Centrum Pamięci.
